Kaldırım Sanatı mı? Sokak Sanatı mı?

Son günlerde sokak sanatı ile ilgili resim ve videolar dikkatimi çekmeye başladı. Sanatçıların verdiği 3 boyutlu efektler gerçekten çok etkileyici. Ama bu sanata verilen isim hakkında bir netlik yok sanırım. Kimisi sokak sanatı derken, kimisi kaldırım sanatı diyor. Şimdi bu konuda edindiğim bilgiyi aktarmak istiyorum.

Sokak sanatı nedir?

Sokak sanatı nedir sorusuna kısaca cevap vermek gerekirse, sokak sanatı sokakta ya da diğer halka açık yerlerde yapılan sanattır. Genelde sokakta ya da bir bina duvarında yapılan bir resim ile gerçekleştirilir ancak resimle sınırlı da değildir. Aşağıda internette çok orjinal bir sokak sanatı resim örneği var. Öyle bir sokak sanatı ki, gündüz oldukça güzel, gece yapılan ışıklandırma ile daha bi güzel. (kaynak:prohayat.com)

Sokak Sanatı Resimleri

Sokak Sanatları

Bununla birlikte kimi tanımlar bu sanatı sadece yukarıdaki tanımla sınırlamıyor. Örneğin CNNTürk‘ün bir haberinde verdiği tanımda birden çok sokak sanatı formundan bahsediyor ve bunları genellikle sokakta yapılan sanatlar olan juggling, poi, graffiti, yer ve hava akrobasisi, pantomim, tiyatro, illüzyon vb. sanatlar olarak tanımlıyor. Bu habere göre sokak sanatları büyük ölçüde İspanya ve Fransa’da popüler. Bu ülkelerde turistik mekanları mesken tutmuş pantomim sanatçıları ve canlı heykeller turistlerin büyük ilgisini çekerken ve esnafında desteğini alıyor. Sadece buralardaki canlı heykeller için bile bu ülkelere gezmeye giden birçok turist olduğu biliniyor. Bu çerçevede İspanya Barcelona’daki La Rambla caddesi en güzel örneklerden olsa gerek.

Graffiti ve Tarihi

Sokak sanatları denince uzmanlar genelde graffiti’yi ayrı bir yere koyarlar. Bu onun belki de sokak sanatlarının en eski formlarından biri olmasından kaynaklanıyor. Graffiti nedir dersek, graffiti, en temel anlamıyla, duvar yazıları ve resimler yoluyla kendini ifade eden bir görsel uygulamadır. Grafik sözcüğü kökeninden türetilmiştir. Graffiti, kimi çevrelerce bir sanat dalı olarak kabul edilirken, bir başka bakış açısı da, graffitiyi vandalizm olarak değerlendirmektedir. (kaynak: vikipedi)

Tarihsel olarak graffiti’nin oldukça eski bir geçmişe, mağara duvarlarına çizilen şekiller nedenilye ilkçağ, 4. veya 5. yüzyıl dönemlerine dayandığı, Pompei’deki duvar yazılarının graffiti sayıldığı söylenebilir. günümüzdeki anlamıyla graffitinin ana çıkış noktası 1940’lı II. Dünya Savaşı günlerine denk gelmektedir. Almanya’yı Doğu ve Batı şeklinde ikiye bölen Berlin Duvarı’nın her iki yanı protest kişilerce boyanarak, yazı ve sloganlarla bezendi. 1960’lı yıllarda ABD’de politik grupların görüşlerini duyurmak için bu yöntemi tercih etmesi, gençlerden oluşan sokak çetelerinin, kendi denetimleri altındaki alanları belirlemek için duvar yazılarını kullanmasına yol açtı. Ardından bağımsız bireyler graffitiyi geliştirdi. Sosyal içerikli iletiler dışında, bireysel seçimleri de yansıtmaya başlayan graffitiler giderek renklendi. 1970’lere gelinirken, bu görsel uygulama, şehir duvarlarından metro duvarlarına geçerken, New York’tan ABD’nin hemen hemen tümüne yayıldı.

Peki ya kaldırım sanatı?

Bazı sokak sanatçıları kendi tuvallerini sokak veya onun kaldırımları olarak belirliyor. İşte kaldırım sanatı da denilen ve harikalar yaratılan perspektifin bile kafasını karıştıran, geniş bir sokağa ya da kaldırıma yapılan görseller bunun sonucunda ortaya çıkıyor. Sanatta belli dönemlerde Neoklasizm, Realizm, Empresyonizm, Kübizm, Fütürizm, Dadaizm, Sürrealizm, Pop Art gibi daha birçok sanat akımları ortaya çıkmıştır. Günümüze en yakın kavramlar olarak Modern Sanat ve Kavramsal Sanat’ı da unutmamak gerekir. Bütün sanat akımları, ortaya çıktığından itibaren toplumun günlük yaşamında, kültür yaşamında önemli değişiklikler yaratmıştır.Bu dönemde ise hala resim sanatı adına yeni akımlar çıkabileceğine inanılması oldukça zor geliyor insana. Resim sanatının fotoğraf ve sinema sonrası tamamen öldüğünü düşünenlerde oldukça çoktu ama her alanda olduğu gibi bu alanda da dahiler herşeyi kökünden değiştirebiliyor. Tuval olarak sokak kullanılıyor ama bu sefer biraz daha farklı. Yapılan çalışmalara bakıldığında 3 boyutlu mükemmel illüzyonlar beliriveriyor. (kaynak:photoshopmagazin)

Aşağıdaki videoda ünlü kaldırım sanatçısı Julian Beever ile 3D Sokak Sanatı videosunu izleyebilirsiniz.

Eğer bu sanatın nasıl icra edildiğini merak ediyorsanız da bu video merakınızı giderebilir.

Kaldırım sanatında görüntüler o kadar gerçekçi ki bir uçurum, sel ya da yeraltından gelen bir canavar olarak görülüyor, korkutuyor, şaşırtıyor. Edgar Müller, Julian Beever, Kurt Wenners, Joe Hill ve Max Lowry bu sanatın hakkını vererek yapan sanatçılar arasında. Julian Beever, sokak Picasso’su olarak tanınıyor. Yaklaşık 15 yıldır bu işi yapıp ABD, Japonya, Singapur, Meksika ve birçok Avrupa ülkesinde üç boyutlu resimler çizmiş. Sanatçının 40’a yakın kaldırım resmi var.

Pinterest ile paylaşım için bize birçok eser sunan bu büyük ilgi çeken sanat dalının ileride Türkiye’de de yaygınlaşabileceğini söyleyebiliriz.